Τι Πλαστήρας, τι Παπάγος;
ΠΑΣΧΟΣ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗΣΤο άρθρο του φίλου Νίκου Μαραντζίδη «Αν ήταν κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ…» θα μπορούσε να έχει τον τίτλο «Τι Τσίπρας, τι Μητσοτάκης» κι αυτό διότι η δική του αίσθηση είναι «πως τα πράγματα δεν θα ήταν ούτε πολύ χειρότερα ούτε πολύ καλύτερα (ίσως καλύτερα σε κάποια θέματα, χειρότερα σε κάποια άλλα). Τα έχουμε ξαναπεί, η Ελλάδα είναι μια μικρή περιφέρεια της Ε.Ε. και μια μικρή οικονομία. Οι βασικές κατευθύνσεις και πολιτικές διαμορφώνονται ή/και βρίσκονται σε συντονισμό με τις Βρυξέλλες ή το Βερολίνο· μεταξύ μας, ευτυχώς» («Καθημερινή» 20.9.2020).
Βεβαίως είναι αλήθεια, ότι οι βασικές κατευθύνσεις –για μια χώρα που μετέχει σε ένα τόσο αξιοζήλευτο κλαμπ ισχυρών– εν πολλοίς ετεροκαθορίζονται, αλλά αυτό ήταν πολύ περισσότερο αλήθεια τη δεκαετία του ’50 όταν η Ελλάδα έβγαινε γονατισμένη από έναν εμφύλιο, χρειαζόταν άμεσα οικονομική βοήθεια από τις ΗΠΑ και η κομμουνιστογενής Αριστερά λάνσαρε το σύνθημα «Τι Πλαστήρας, τι Παπάγος». Η Ιστορία δεν γράφεται με «αν», αλλά σίγουρα η μετεμφυλιακή Ελλάδα θα ήταν διαφορετική αν τη διαχειρίζονταν οι κεντρώοι. Η Δημοκρατία θα ήταν λιγότερο ανάπηρη και δεν θα χρειαζόταν μια χούντα αλλά και οι συνεπακόλουθες τραγωδίες για να αρχίσουν να επουλώνονται οι πληγές του Εμφυλίου.
Ακόμη κι αν υπάρχει η «πονηριά της Ιστορίας», τα πρόσωπα παίζουν ρόλο για το πώς θα γενεί το θέλημά Της. Είναι σίγουρο ότι και ο Αλ Γκορ θα εξαπέλυε επίθεση στο Αφγανιστάν μετά την 11η Σεπτεμβρίου, αλλά τουλάχιστον θα γλιτώναμε τον αχρείαστο και καταστροφικό πόλεμο του Ιράκ που έκανε ο Τζούνιορ Μπους το 2003. Μπορεί να είναι νομοτελειακή η απίσχνανση της εξουσίας των ΗΠΑ, αλλά θα ήταν βραδύτερη με τη Χίλαρι Κλίντον στον Λευκό Οίκο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Ντόναλντ Τραμπ έγινε ένοικος του Λευκού Οίκου, επειδή πολλοί αριστερίζοντες των ΗΠΑ επιβεβαίωσαν την προφητεία του George Nathan: «Οι κακοί πολιτικοί εκλέγονται από καλούς ανθρώπους που δεν πάνε να ψηφίσουν».
Με τον ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση τα πράγματα θα ήταν «ίσως καλύτερα σε κάποια θέματα, χειρότερα σε κάποια άλλα». Σύμφωνοι· «και τα σταματημένα ρολόγια…». Το θέμα είναι σε πόσα και ποια θα ήταν «καλύτερα» και σε ποια και πόσα «χειρότερα». Μερικές φορές, όμως, ακόμη και οι κόκκοι άμμου στα γρανάζια της Ιστορίας, μπορεί να προκαλέσουν ανυπολόγιστες ζημιές. Λίγο πριν από τις εκλογές του 2015 ένα προεκλογικό σποτ του ΣΥΡΙΖΑ έλεγε: «Στις 26 Ιανουαρίου ένας αστεροειδής θα περάσει κοντά στη Γη, ο ήλιος θα ανατείλει στις 07.34, τα μαγαζιά και οι τράπεζες θα ανοίξουν μετά τις 08.00». Δικαιώθηκε. Στις 26 Ιανουαρίου οι τράπεζες άνοιξαν στις 08.00, αλλά δεν άνοιξαν στις 29 Ιουνίου μετά την αναγγελία του καταστροφικού δημοψηφίσματος. Τελικώς ο κ. Τσίπρας έπραξε αυτό που έπρεπε να κάνει τον Φεβρουάριο, αλλά εκτός από χρόνο χάσαμε και πολλά λεφτά.
Θα συμφωνήσουμε ότι, μετά την προθανάτια εμπειρία της χώρας, ο ΣΥΡΙΖΑ μπήκε σε τροχιά εκλογίκευσης. Εφάρμοσε τις μνημονιακές υποχρεώσεις «σε κάποια πράγματα καλύτερα» (όπως η ουσιαστική ανεξαρτητοποίηση της Αρχής Δημοσίων Εσόδων) και σε πολλά άλλα χειρότερα (όπως η βαριά φορολόγηση της εργασίας). Και στην προχθεσινή συνέντευξη στη ΔΕΘ ο κ. Τσίπρας είπε περισσότερες φορές τη λέξη «επιχειρηματικότητα», από τη λέξη «σοσιαλισμός». Ομως έχει πολύ δρόμο ακόμη για να αποφανθούμε ότι «τα πράγματα δεν θα ήταν πολύ χειρότερα». Δεν είναι ανάγκη να μάθει από τη θέση του κυβερνήτη ότι οι Συμπράξεις Δημόσιου-Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) δεν είναι «ιδιωτικοποίηση», αλλά αναγκαίο βήμα για το ξεβάλτωμα του κράτους, όπως δεν ήταν ανάγκη να μάθει από τη θέση του πρωθυπουργού ότι τα δημοψηφίσματα δεν είναι λεφτόδενδρο.
Δεν υπάρχουν σχόλια